UPOV: BİTKİLERİN TEKELLEŞMESİNDE YENİ BİR ADIM

UPOV: BİTKİLERİN TEKELLEŞMESİNDE YENİ BİR ADIM

Katılım başvurusunu yapan Türkiye 18 kasım 2007 de UPOV- Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Uluslararası Birliği (International Union for the protection of new varieties of plants) nin 65 inci üyesi olacak.

UPOV Nedir ?
UPOV konvansiyonun amacı, tanımlanmış şeffaf prensipler temelinde ıslahçıların fikri mülkiyet haklarını kabul ederek yeni bitki çeşitlerinin gelişimini teşvik etmektir. Korumaya uygun olması için çeşitlerin belirli şartlara uygun ,bilinen çeşitler olması ,yeterli derecede uniform ve istikrarlı olması gerekmektedir.Yeni çeşitler, gıda üretimini sürdürülebilir şekilde yükselten,tarım sektöründeki geliri arttırarak kapsamlı bir gelişmeye bağışlayan güçlü araçlardır. (UPOV Press Release No.74,Geneva 18 Oct.2007)

Tohumdan Sonra Yeni Bitki Çeşitlerinde de Tekelleşme

UPOV 1961 de tohum endüstrisinin gelişimi için kurulmuş bir sistemdir.Tohum şirketlerinin istediği, tohumlar üzerinde endüstriyel patentlerin hak olarak tanınmasıdır. Patentler aracılığıyla şirketler, tohumun hem üretim hemde diğer aşamalardaki kontrolünü sağlayıcı haklara sahip olacaktır. Birçok ülke hükümeti patentlerin şirketler lehine çiftçiler üzerinde büyük bir baskı gücü oluşturacağını düşünüyor.
Buna karşın, Ticari tohumların tekelleştirilmesi amacıyla endüstriyel patente PVP (Plant variety protection) Bitki Çeşidi Koruma ismi veriliyor. 1994 de kurulan Dünya Ticaret Örgütü’nün baskısıyla üye ülkelerin hükümetleri tohumlar üzerinde tekel hakkı edindiler. Şimdi de gelişmekte olan ülkeler üzerinde gelişmiş ülkeleri taklit konusunda bir baskı oluşturulmaktadır. Pek çok ülkeden UPOV vasıtasıyla Bitki Çeşidi Koruma sistemine dahil olmaları isteniyor. Geçtiğimiz 10 yıl içinde çoğu gelişmekte olan ülkenin katılımıyla UPOV üye sayısını ikiye katladı. (Grain- Şubat 2007)

Yeni Bitki Çeşitleri de Mülkiyet Konusu Oldu

Türkiye’nin UPOV’e taraf olmasından sonra, 25347 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 5042 sayılı “Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun” un da uygalanmasının önündeki bir engel daha aşılacak. Kanun’la birlikte, yeni bitki çeşitlerine ait fikri mülkiyet haklarını korumak isteyen şirketler, çiftçiler ve küçük üreticiler karşısında daha avantajlı bir hukuki korumaya sahip olacaklar.

Tohumculuk Kanunu Kadar Büyük Bir Tehlike

31.10.2006 tarihinde kabul edilerek, 8.11.2006 tarihli 26340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Tohumculuk Kanunu’dan bir yıl sonra Türkiye’nin UPOV’e taraf olmasını Türkiye tarımının planlı bir şekilde çökertildiği ve şirketlerin kaderine terkedildiğini vurgulayan Ekoloji Kolektifi ve Doğader , bu konuda duyarlı tüm tarım, ekoloji, tüketici örgütlerini duyarlı olmaya çağırdı. AKP hükümetinin 22 Temmuz seçimlerinden sonra aldığı oya güvenerek, tarımı tekelleştiren, bitki çeşitlerini satılığa çıkartan anlayışının, ülkenin genetik ve bitki varlıklarını yok edeceği vurgulandı.

EKOLOJİ KOLEKTİFİ / DOĞADER26 Ekim 2007

***
Basına ve Kamuoyuna 26 Ekim 2007

BİTKİLER SATILIK DEĞİLDİR

AKP hükümetinin sürdürücüsü olduğu, tarım politikalarında mülksüzleştirme, şirketleştirme ve yoksullaştırma politikalarında yeni bir adım atılıyor. Türkiye 18 kasım 2007 tarihinde, Yeni Bitki Çeşitlerinde Şirketlere hukuki üstünlük sağlayan ve onların mülkiyet haklarını koruyan, UPOV(Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Uluslararası Birliği) ne üye oluyor. AKP tarafından atılan bu adım Türkiye’nin bitki ve gen varlıklarının yağmalanmasında geri dönülemez bir adım olacaktır.
5042 sayılı “Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanunun” da uygulanmasının önünü açacak bu sözleşme ile birlikte, yıllardır coğrafyamızda üretimi yapılan bitki çeşitleri üzerinde, şirketler mülkiyet haklarını ileri sürerek bu bitkileri kendi adlarına tescil ettireceklerdir.
Bu tehlikeli gelişme karşısında, Türkiye ve Dünya kamuoyuna bir kez daha sesleniyoruz: Bitkiler mülkiyet konusu yapılamaz. Bu politikalar tüm bir uygarlığı ve canlı yaşamını yok oluşa sürükleyecektir. Bu uygulamalar, tarımın planlı olarak çökertilmesi girişimdir.
Bu konuda duyarlı tüm tarım, ekoloji, tüketici örgütlerini duyarlı olamaya çağırıyoruz. AKP hükümetinin 22 Temmuz seçimlerinden sonra aldığı oya güvenerek, tarımı tekelleştiren, bitki çeşitlerini satılığa çıkartan anlayışının, ülkenin genetik ve bitki varlıklarını yok edecektir. Bu nedenle hükmümeti bir ana önce bu sözleşmeye taraf olma niyetinden vazgeçmeye çağırıyoruz.
EKOLOJİ KOLEKTİFİ / DOĞADER
http://www.ekolojistler.org - http://www.dogader.org