Thursday, June 28, 2007

UKRAYNA’DA YENI YASAL DÜZENLEME: GDO’LARI DÜZENLEME MI YOKSA KANUNILESTIRME ÇABASI MI???


Çeviri: Levent Kartal

15 Haziran’da Ukrayna Başkanı Victor Yuchenko, GDO’ların kullanımı, taşınması, denenmesi ve yaratılmasıyla ilgili biogüvenlik sistemini ortaya koyan ulusal kanunu imzaladı. Çok uzun zamandır beklenilen biogüvenlik ile ilgili kanunun yürürlüğe girmesi Ukrayna’lı Yeşiller tarafından memnuniyetle karşılansa da, belgede birçok boşluk var. Aslında kanun, Yeşillerle lobicilerin, bu yüzyılın başından beri Ukrayna Parlamentosu’nda tartışılan önerilerinin karışımından oluşuyor.

Biyogüvenlik CIS İttifakı Ukrayna Zelenyi Svit/FoE( Biyogüvenlik CIS İttifakı üyelerinden biri) liderlerinden biri olan Olexiy Angurets ve Kuzey İttifakını Destekleme (ANPED) biyogüvenlik çalışma koordinatöründen konu ile yorum yapmalarını rica etti. Angurets Ukrayna Yasasını CIS içinde en iyisi olarak bilinen Moldava Biyogüvenlik Yasası ile karşılaştırdı.

Olexiy’ e göre yasanın zayıf yönlerinden biri; biyogüvenlik tanımının açık olmaması ve kanunun amaçlarına cevap vermemesidir. Yasanın ana boşluğu, yasanın GDO’ların yaratılması, denenmesi, taşınması, kaydı, kullanımı ve faydalanmasından sorumlu olacak bir enstitünün kurulmasını içermemesidir. Sonuç olarak bu durum, biyogüvenlik sisteminde deliklere ve çatlamış sorumluluklara yol açabilir.

Yiyecek üretimi için hiçbir GDO hedefi konulmamıştır, hiçbir etiketleme zorunluluğu planlanmamıştır (Tüketici Yasasına göre genetiği değiştirilmiş yiyeceğin etiketlenmesinin zorunlu olmasına rağmen). Biyogüvenlik bölgesi ve korunma altına alınmış doğal alanlardan da yasada bahsedilmemiştir. Olexiy’e göre, birçok şey yakın gelecekte içtüzüğün detaylandırılmasına bağlı. Bu kanun işleyebilir bir yönetmelikten daha çok bir çerçeve.

Diğer gözlemcilere göre iyimser olmak için bir neden yok. Çünkü büyük ihtimalle parlamentoda ilk kez okunmasının üzerinden 6 yıl geçtikten sonra yasanın hızla uygulanmasına geçilmesi, GDO’ları yasallaştırma çabasından başka bir şey değil. Bu ülke DTÖ’ye giriş sürecinde 2006 yılında ABD ile çift taraflı bir anlaşma imzaladı. Ne yazık ki bu anlaşmanın tam metni henüz hazır değil. Fakat, “ticaret özeti” diye adlandırılan Amerika Birleşik Devletleri’nin ticari temsilciler ofisinin sitesinde aşağıdakiler yayımlanmıştır:

“Ukrayna’nın biyogüvenlik onayının süreci bir süreden beri etkisizdir. Bu durum da, soya fasülyesi, mısır ve et fiyatlarını belirsiz kılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna ile bilimsel temelli risk değerlendirmesi ilke ve prensiplerine dayanan DTÖ, SPS ve TBT (Ticaret için Teknik Engeller) Anlaşmaları’nı, Kodex Alimentarius ve Uluslararası Bitki Koruma Konvensiyonu’nu içeren bir biyogüvenlik süreci inşa etmeye çalışmaktadır.

Ukrayna’daki durum, Rusya ile benzerlikler göstermektedir. Tek fark, Rusya’nın Amerika Birleşik Devletleri ile imzaladığı diğerlerinden ayrı “Biyoteknoloji üzerine Taraf Mektubu”dur. Bu yüzden, Rusya, Birleşik Devletlerine, kendi biyogüvenlik yönetmeliklerini yaratmaya katılması için kucak açmaktadır.”

Ç.N : Daha fazla bilgi için aşağıdaki siteyi gözden geçirebilirsiniz.
http://www.biosafety.ru/index.php?idp=143&idn=1194

No comments: