GDO Gerçekleri

Ahmet ATALIK*
GDO’lara karşı amansız bir mücadele veren GM Watch Mart 2009’da yayımladığı bir raporla GDO’lar konusunda çarpıcı tespitlerde bulundu. Şimdi onlara bir bakalım.
GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ (GD) EKİNLER KÜRESEL TARIMI ELE GEÇİRİYOR MU?
• GD ekinlerin yetiştirildiği toplam alan dünya tarım arazilerinin ancak %2,4’ü kadardır.
• GD ekinlerin yetiştirildiği alanların yaklaşık %80’i sadece 3 ülkede bulunmaktadır; ABD, Arjantin ve Brezilya.
• ABD tek başına GD ekin alanlarının %50’sine sahiptir.
• Hindistan ve Çin’deki tarım arazilerinin %3’ünden daha az bir alanda GD ekinler yetiştirilmektedir. Yetiştirilen tek ekin GD pamuktur.

GD EKİNLER AVRUPA’DA YAYILIYOR MU?

• AB’nin içinde yer alan 27 ülkede GD ekin yetiştirilen alan toplam tarım alanının ancak %0,21’i kadardır.
• GD ekinlerin alanı geçen yıl daraldı.
• EuropaBio yaşanan bu daralmayı örtmek amacıyla GD ekin rakamlarını yaklaşık %30 şişirdi.
• Avrupa’da GD ekinlerin yetiştirilmekte olduğu alanlar 2005’ten bu yana daralma eğilimindedir.

GD EKİNLER NELERDİR?

• Bu alandaki yatırımlar büyük ölçekli ticari tarıma, birkaç ekine ve birkaç genetik özelliğe yapıldı.
• Genleriyle oynanmış tarımın hemen hemen %100’ü yalnızca 4 ekinden (soya, mısır, pamuk, kanola) oluşmaktadır.
• GD pirinç, buğday, domates ve patates küresel pazarda yer bulamadı.• Hawaii’de yapılmakta olan GD papaya tarımı son birkaç yıldır gerilemektedir.

GD EKİNLER REKLAMLARINDAKİ ÖZELLİKLERİ TAŞIYOR MU?

• Küresel pazardaki GD ekinlerden hiçbirinin genleri yüksek verim elde etmek için değiştirilmedi.
• Yapılan kimi çalışmalar GD ekinlerin verimi düşürdüğünü göstermektedir.
• Hastalığa dayanıklı GD ekin yoktur.
• Biyoteknoloji sanayi; besin içeriği zenginleştirilmiş, kurağa ve tuza dayanıklı ya da söz verdiği gibi diğer yararlı özelliklerden herhangi birini içeren tek bir GD ekini pazara sürmedi.
• Biyoyakıt üretimi için tasarlanmış ticari amaçlı GD ekin bulunmamaktadır.
GD EKİNLER TARIM İLACI KULLANIMINI AZALTIYOR MU?
• Neredeyse tüm GD ekinler sadece iki özellik (haşereye direnç, herbisite dayanıklılık) içerirler, bunlardan da yine büyük bölümü sadece bir özellik içerir - herbisite (yabancı ot ilacı) dayanıklılık.
• Küresel ölçekte yetiştirilen GD ekinlerin %80’den fazlası herbisite dayanıklı çeşitlerdir.
• GD ekinler tarım ilacı kullanımında artışa neden oldu.
• En yeni GD ekin çeşitleri tarım ilacı kullanımını teşvik etmektedir.
• GD ekinler herbisite dayanıklılık gösteren yabancı otların yayılmasına neden oldu.
• Bu da, kimi Avrupa ülkelerinde yasaklanmış olanlarda dahil çok daha toksik (zehirli) tarım ilaçlarının kullanılmasına yol açtı.

GD EKİNLERDEN KİMLER FAYDALANIYOR?

• GD ekinlerden gerçek anlamda faydalananlar onların patentlerinden, pahalı GD tohumlarından ve artan tarım ilacı satışlarından kazanç sağlayan biyoteknoloji şirketleridir.
• Monsanto dünyanın en büyük tohum şirketidir.
• Monsanto GD tohum alanında tekeldir.
• Monsanto dünyanın 5. büyük tarım ilacı şirketidir.
• Monsanto dünyanın en çok satılan tarım ilacı Roundup’ı pazarlamaktadır.
• Monsanto, Roundup’ın aktif maddesi olan glyphosate pazarının yaklaşık %60’ını kontrolünde tutar.
• Roundup, Monsanto’nun Roundup Ready tohumlarıyla birlikte kullanılmaktadır.

GIDA KRİZİ KİME YARIYOR?

• Dünya Bankası küresel gıda fiyatlarındaki yükselmeyi %75 oranında biyoyakıtlara bağlıyor.
• Monsanto biyoyakıt lobisinin, özellikle de mısırdan etanol lobisinin merkezindedir.
• Monsanto’nun GD mısır fiyatının 2009 yılında %35 artacağından bahsedilmektedir.
• ABD’deki GD ekinlerin başını çeken soya tohumunun ortalama fiyatı 2006 – 2008 yılları arasında iki yıllık süreçte %50’den daha fazla arttı.
• Roundup herbisitin perakende fiyatı Aralık 2006’dan Haziran 2008’e iki yıldan daha az bir sürede %134 artış gösterdi.

*TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı