Federal Mahkeme kararını verdi:Genetiği değiştirilmiş ürünlere onay yasadışı
Gelecek GDO onaylarının önünü kesebilecek sürpriz bir gelişmede ABD’deki Federal Mahkemeler, şu anki GD ürünlerin onaylarını yasadışı kılarak, uygun Çevre Etki Değerlendirmesini yapmadığı için art arda üç davada ABD Tarım Bakanlığı (USDA) aleyhinde karar verdi. Dünyanın ilk GDOlu ürünü,Flav Savr domatesi , ticari olarak onaylanalı on iki yıl olmuştu ve yüzlerce daha genetiği değiştirilmiş çeşide kontrolden muaflık statüsü verildi. Endüstri kaynaklarına göre GD ürünlerin toplam alanı 102 milyon hektara ulaştı [1], gerçi bu rakama dünya çapında güçlü itirazlar geldi. [2] ( Global GM Crops Area Exaggerated , SiS 33)
İlk dava gd ürünlerden ilaç üretimi üzerineydi. Hawai’de bir bölge hakimi 2006 Ağustos ayında ABD Tarım Bakanlığı’nın, Hawai’de ilaç üretici gd ürün ekimine izin vererek ve ekimin onayı öncesinde çevre etkisi üzerinde ön soruşturmaları bile yapmadığı için Tehlikedeki Türler yasasını ve Ulusal Çevre Politikası yasasını ihlal ettiğine kanaat getirdi.
Davacılar Gıda Güvenliği Merkezi (Center for Food Safety), KAHEA ( Hawai Çevre İttifakı), Yeryüzü Dostları (Friends of the Earth), Kuzey Amerika Pestisit Eylem Ağı ( Pesticide Action Network) idi. Davalılar da ABD Tarım Bakanı ve Tarım Bakanlığı idarecileriydi. 2001 den 2003’e dört şirketin , ProdiGene, Monsanto, Hawaii Agriculture Research Center (HARC), ve Garst Seed genetiği değiştirilmiş mısır ve seker kamışından halen geliştirilmekte olan ve bundan dolayı onaylanmayan aşılar, hormonlar, kanserle mücadele eden maddeler ve diğer proteinler gibi deneysel farmasötik ürünler üretmesine izin verildi. Davacılar ABD Tarım Bakanlığı (USDA) / ve Hayvan ve Bitki Sağlığı Teftiş Servisi’nin (Animal and Plant Health Inspection Service) bu izinleri verirken kanunları çiğnediklerini ileri sürdüler. Çünkü bu ürünler hala geliştirilmenin deneme sürecinde olan ürünler üretiyor ve Hawai’nin ekosistemine ( özellikle tehlike ve tehdit altındaki 329 türe) etkisi bilinmiyor. Deneysel mahsüller polen yayayarak varolan gıda mahsüllerini dölleyebilir ve gıda zinciri kirletebilir. BU ürünlerle beslenen
hayvanlar da bilmeden farmasötik ürünlerin taşıyıcısı olarak bu deneysel ürünlerin daha geniş şekilde yayılmasına neden olabilirler. Mahkeme APHIS’in dört izin vermesini“keyfi ve değişken” ve “kongrenin açık yetkisinin net bir ihlali” olduğu neticesine vardı[3]. İkinci karar daha da mühimdi. Genetiği değiştirilmiş sert çimen denemelerine karşı 2003 yılında Gıda Güvenliği Merkezi , Klamath-Siskiyou Wildlands Merkezi ve diğer örgütler ve bireyler tarafından Washington Federal Mahkemesi’nde dava açıldı. Şubat 2007’de mahkeme, bütün gd ürünlerin saha denemelerini etkileyecek bir karar verdi. Federal bölge hakimi Harold Kennedy ABD Tarım Bakanlığı’nın daha sıkı çevresel incelenmesi sürdürülene kadar yeni saha denemelerini durdurması hükmünü verdi. Bakanlığın herbisit toleranslı genetiği değiştirilmiş çimene verdiği geçmiş onay, polenlerin yaygın şekilde dağılmasına yol açtı ve Bakanlığın sert çimen denemeleri yasadışı ilan edildi. [4].Üçüncü karar, Kuzey Kaliforniya’da Gıda Güvenliği Merkezi, çevre eylemcileri,tohum üreticileri ve çiftçilerce açılan bir dava üzerineydi. Federal Mahkeme (Şubat 2007) çevre etki değerlendirmesi olmadığından Monsato’nun Roundup Ready alfalfasının ticari olarak serbest bırakılmasının yasadışı olarak onaylandığı kararına vardı. [5]. Gıda Güvenliği Merkezi’ne göre karar bu sezonki satışları, Monsanto’nun genetiği değiştirilmiş alfalfasının ekimini ve diğer gd ürünlerin ticari serbestisi için gelecek teklifleri önleyebilir.
Gıda Güvenliği Merkezi sözcüsü Joseph Mendelson Science dergisinden bir muhabire, gruplarının genetiği değiştirilmiş alfalfa satışının sonlandırılamasını, hatta çiftçiler tarafından satın alınmış gd tohumların ekimine yasak talep edebileceklerini söyledi. ABD Tarım Bakanlığı yorum yapmayı reddetti.” Tahminen GD yanlısı lobi iddiaların önemini yumuşatmaya çalışıyordu ve Amerikan mahkemeleri transgenik ürünlerin daha sıkı tetkikler gerektirdiğini söylüyor” [6]
Her üç davada, ABD Tarım Bakanlığı’nın yasaya karşı geldiği ve gd ürünlerin onayında sağlık ve çevresel kaygıları görmezden geldiği tespit edildi. Yerleri belirlemedeki başarısızlık ve test edilmekte olan gd ürünlerin tam niteliği, güvenlik değerlendirmeleri için can alıcı bilgileri gizlemek için Gizli İş Bilgi tahsisinin ehemmiyetsiz kullanımı ve GD ürünlerin eleştirilmeden olduğu gibi kabul edilmesi yönündeki devamlı düzenleyici peşin hükümlerle birlikte ele alınmalıdır. Kanada, Avrupa ve İngitere’de olduğu gibi ABD’de de düzenleyici sistemin temizlik hareketinin vadesi çoktan geçmiş sıradaki GDO izinlerine küresel bir yasak sıradadır [7] ( GM Food Nightmare Unfolding and the Regulatory Sham , SiS 33).
Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2006. ISAAA Brief 35-2006: Executive Summary http://www.isaaa.org/Resources/Publications/briefs/35/executivesummary/default.html
Burcher S. Global GM crops area exaggerated. Science in Society 33 (to appear).
“Court rules federal government acted illegally in permitting field trials of genetically engineered crops in Hawaii.” Press Release Center for Food Safety, 14 August 2006. http://www.centerforfoodsafety.org/Hawaii%20biopharm%20crop%20judgement%20Aug%2010,%202006.cfm
“Federal court orders for the first time a halt to new field trials of geneticallyengineered crops”, Press Release,Center for Food Safety, 6 February 2007. http://www.centerforfoodsafety.org/GTBC_DecisionPR_2_7_07.cfm
“Federal court finds USDA erred in approving genetically engineered alfalfa without full environmental review” Press Release, Center for Food Safety, 8 February 2007. http://www.centerforfoodsafety.org/Alfalfa_DecisionPR2_14_07.cfm
“U.S. courts say transgenic crops need tighter scrutiny”, Dan Charles, News the Week, Science 2007, 315, 1069.
Ho MW. GM food nightmare unfolding and the regulatory sham. Science in Society 33 (to appear
Özgün metin:
www.i-sis.org.uk/Approval_of_GM_Crops_Illegal.php
No comments:
Post a Comment